Kronik yaralar, ortaya çıktığı bölge, hastanın metabolik sorunları ve cildin kanlanması ile doğrudan ilişkili bir seyir gösterir. Hastaların bir kısmında bu seyir kötü yönde istenmeyen sonuçlara yani komplikasyonlara dönüşebilir. Aşağıda özellikle diyabet zemininde oluştuğunu anlattığımız komplikasyonlar her türlü kronik yara için ortaya çıkabilir niteliktedir. O nedenle herhangi bir komplikasyon oluşmadan önce hastalarımız mutlaka düzenli hekim kontrollerine gitmelidirler. 

Metabolik hastalıklar ve özellikle diyabet uzun vadede erken yaşlanma ile eşdeğer tutulabilir. Yüzeyden derine tüm dokuları etkileyebilen bu hastalık kontrolsüz hale geldiğinde hastada ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Özellikle diyabette sorunlar yavaşça ortaya çıkmaktadır. Oluşan hasar yavaşça birikerek hastayı hastaneye yatma aşamasına getirebilmektedir. Söz gelimi hastalığın ilk beş yılında pek gözlemlemediğimiz diyabetik ayak yaraları genelde 10’uncu yıldan sonra karşımıza çıkar. Bölgedeki duyu sinirlerinin hasar görmesi ile hem deride nem değişiklikleri ve his kayıpları başlayarak olası ayak yaraları fark edilmez hale gelir, hem de eklem hareketlerinin algılandığı derin duyuda bozulmalar başlayarak duruş (postür) ve yürüyüş bozuklukları eklenir. Zamanla ayak eklemlerinde ortaya çıkan deformasyon ayak kavsinde düzleşmeyle sonuçlanır ve bunda Charcot ayağı  adı verilir

Bu hale gelen ayakta basma yüzeyleri değişir ve yeni basma yüzeyleri yaraya açık hale gelirler.  

Aslında bu tür kemik ve yumuşak doku sorunlarının ortaya çıkışı ayağın kan dolaşımında uzun vadede ortaya çıkabilecek bozulmaların da habercisidir. Bir süre sonra atar damar ve toplar damar tıkanıklıkları da başlayarak parmakların gangrenleşmesine yani siyahlaşarak kaybedilmesine neden olacaktır. Sonuç olarak diyabete bağlı en ağır komplikasyon parmak, ayak ve hatta daha üst seviyelerde bacağın gangrenleşmesi ve kaybıdır. Uzuv (kol, bacak) kayıpları ilerleyici olabilir, bu durumda hayatı tehdit edebilecek metabolik bozulmalara da neden olabilir. O nedenle mümkün oldukça bu hastaların hekimler tarafından yakın takibi uygun olacaktır.

Kronik yara zemininde vücut bazı iyileşme süreçleri başlatmakta ve bu iyileşip tekrar yara açılma kısır döngüsü de hücrelerin çoğalmasında bozulmalara ve kontrolsüz hücre çoğalmasına yani kansere neden olabilmektedir. Gelişen bu kanserler marjolin ülseri adını alır ve oldukça kötü seyirlidirler. Marjolin ülserleri kronik yaralardan olduğu kadar iyileşmiş yanık zemininden de çıkmaya eğilimlidirler. O nedenle yaraları bir şekilde iyileşmemiş hastaların doktorunun uygun göreceği aralıklarla yara biyopsisi yaptırmaları uygun olacaktır. Biyopsi sonuçları kanser çıkmayan hastalar uzun dönemde yine de bu açıdan takip altında tutulmalıdır.

1. Garcia Herrera AL, Febles Sanabria RJ, Acosta Cabadilla LLÁ, Moliner Cartaya M. Curative Metatarsal Bone Surgery Combined with Intralesional Administration of Recombinant Human Epidermal Growth Factor in Diabetic Neuropathic Ulceration of the Forefoot: A Prospective, Open, Uncontrolled, Nonrandomized, Observational Study. Curr Ther Res Clin Exp. 2017 Apr 7;85:2-7
2. Işıkgöz Taşbakan M, Yıldırım Şimşir I, Mermer S, Uysal S, Öztürk M, Çetinkalp Ş. Intralesional epidermal growth factor therapy fordiabetic foot ulcers: an evaluation of 15 cases. Turk J Med Sci. 2017 Nov 13;47(5):1500-1504.
3. Kasap Ş, Barutçu A, Güç H, Yazgan Ş, Kıvanç M, Vatansever HS. Effects of Keratinocytes Dif-ferentiated from Embryonic and Adipogenic Stem Cells on Wound Healing in a Diabetic Mouse Model. Wounds. 2017 Nov;29(11):297-305.
4. Ertugrul BM, Buke C, Ersoy OS, Ay B, Demirez DS, Savk O. Intralesional epidermal growth fac-tor for diabetic foot wounds: the first cases in Turkey. Diabet Foot Ankle. 2015 Aug 11;6:28419.
5. Hong JP, Park SW. The combined effect of recombinant human epidermal growth factor and erythropoietin on full-thickness wound healing in diabetic rat model. Int Wound J. 2014 Aug;11(4):373-8.
6. Park B, Kong JS, Kang S,Kim YW. The effect of epidermal growth factor on autogenous fat graft. Aesthetic Plast Surg. 2011 Oct;35(5):738-44.
7. Breuing K, Andree C, Helo G, Slama J, Liu PY, Eriksson E. Growth factors in the repair of partial thickness porcine skin wounds. Plast Reconstr Surg. 1997 Sep;100(3):657-64.
8. Chae DS, Han S, Son M, Kim SW. Stromal vascular fraction shows robust wound heal-ing through high chemotactic and epithelialization property. Cytotherapy. 2017 Apr;19(4):543-554.